Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki
Komissiyasının 7 sentyabr 2005-ci il tarixli
26/115 saylı
Qərarı ilə təsdiq edilmişdir.
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinə
seçkilərdə seçkiqabağı təşviqatın aparılması
ilə əlaqədar televiziya və radio təşkilatlarının
kanallarında efir vaxtının verilməsi və dövri
nəşrlərdə seçkiqabağı təşviqat materiallarının
dərc edilməsi qaydaları haqqında
T Ə L İ M A T
1. Ümumi
müddəalar.
1.1. Bu Təlimat Azərbaycan Respublikasının Milli
Məclisinə (bundan sonra – Milli Məclis) seçkilərdə
seçkiqabağı təşviqatın aparılmasının bir sıra
qaydalarını və bununla bağlı həmin prosesi tənzimləyən
qanunvericiliyin tələblərinə əməl edilməsi ilə
əlaqədar seçkinin bu mərhələsində iştirak edən
şəxslərə yardım etmək məqsədi daşıyır.
Təlimat Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının
47-ci maddəsinin, Azərbaycan Respublikası Seçki
Məcəlləsinin (bundan sonra – Seçki Məcəlləsi)
və “Kütləvi informasiya vasitələri haqqında”
Azərbaycan Respublikası qanununun tələblərinə
uyğun hazırlanmışdır və seçkiqabağı təşviqatın
aparılması ilə bağlı bir sıra məsələləri, o
cümlədən qeydə alınmış namizədlərin, siyasi
partiyaların, siyasi partiyalar bloklarının
teleradio təşkilatlarının kanallarından istifadə
və dövri nəşrlərdə seçkiqabağı təşviqat materiallarının
dərcolunma qayda və şərtlərini müəyyən edir.
1.2. Təlimatda istifadə olunan bəzi anlayışların
izahı:
qeydə alınmış namizəd – Milli Məclisə seçilmək
üçün Seçki Məcəlləsinə uyğun qeydə alınmış şəxs;
siyasi partiyalar bloku – Milli Məclisə seçkilərdə
birgə iştirak etmək üçün iki və ya daha çox
siyasi partiyanın yaratdığı və seçkilərdə siyasi
partiyalarla eyni hüquqa malik olan qurum;
televiziya və radio (bundan sonra – teleradio)
vasitələri ilə seçkiqabağı təşviqat – seçiciləri
hər hansı namizədin lehinə və ya əleyhinə səs
verməyə təbliğ etmək məqsədilə qanunvericiliklə
müəyyən olunmuş formada məlumatların teleradio
vasitələrilə yayılması;
dövri nəşrlər vasitəsilə seçkiqabağı təşviqat
– seçiciləri hər hansı namizədin lehinə və ya
əleyhinə səs verməyə çağırmaq məqsədilə qanunvericiliklə
müəyyən olunmuş formada məlumatların dövri nəşrlər
vasitəsilə yayılması;
seçkiqabağı təşviqatın növləri – çıxış, müsahibə,
mətbuat konfransı, açıq müzakirə, debat, dəyirmi
masa, siyasi reklam, namizəd haqqında teleoçerklərin
və videofilmlərin (bədii filmlər istisna olmaqla)
göstərilməsi.
Çıxış – Milli Məclisə deputat seçkilərində iştirak
etmək üçün qeydə alınmış namizədin şəxsi müraciəti;
Müsahibə – qeydə alınmış namizədin, namizədi
qeydə alınmış siyasi partiya, siyasi partiyalar
bloku nümayəndələrinin dövlət və özəl kütləvi
informasiya vasitələrinin nümayəndələri ilə
şəxsi görüşlər zamanı verilən suallara cavablar;
Mətbuat konfransı – qeydə alınmış namizədlərin,
siyasi partiyaların, siyasi partiya bloklarının,
onların səlahiyyətli nümayəndələrinin və qanunla
müəyyən edilmiş digər şəxslərin kütləvi informasiya
vasitələrində suallara cavablar daxil olmaqla,
namizədin seçkiqabağı proqramının izah edilməsi;
Açıq müzakirə – qeydə alınmış namizədin, siyasi
partiyanın, siyasi partiyalar bloku nümayəndəsinin
bu və ya digər məsələlərə münasibəti;
Debat – qeydə alınmış iki və ya daha çox namizədin,
siyasi partiya, siyasi partiya blokları adından
nümayəndələrin seçkiqabağı proqramlarında olan
və ictimai əhəmiyyətli problemlər üzrə açıq
fikir mübadiləsi;
Dəyirmi masa – seçkiqabağı təşviqat tədbirləri
çərçivəsində qeydə alınmış namizədlərlə, siyasi
partiyaların, siyasi partiya bloklarının nümayəndələri
ilə kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələri,
televiziya tamaşaçıları, radio dinləyiciləri
arasında sual-cavab və fikir mübadiləsi;
Siyasi reklam – seçki prosesinin iştirakçıları
tərəfindən ictimai rəyin hər hansı namizədin
lehinə və ya əleyhinə formalaşdırılması məqsədilə
reklam materiallarının digər informasiya növündən
və janrından (gözə çarpması, yığcamlığı, emosional
təsirin məna təsvirindən üstünlüyü ilə) fərqləndirilən
üsul və vasitələrindən istifadə etməklə kütləvi
informasiya vasitələrilə qeydə alınmış namizədlər
haqqında məlumatların yayılması.
2. Seçkiqabağı təşviqatın müddəti və subyektləri:
2.1. Qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada
Milli Məclisə seçkilərlə bağlı seçkiqabağı təşviqat
səsvermə gününə 60 gün qalmış başlayır və səsvermənin
başlanmasına 24 saat qalmış dayandırılır. Səsvermə
günü və ondan əvvəlki gün hər hansı formada
seçkiqabağı təşviqatın aparılması yol verilməzdir.
2.2. Birmandatlı seçki dairələri üzrə qeydə
alınmış namizədlər, namizədləri qeydə alınmış
siyasi partiyalar, siyasi partiyaların blokları,
seçki dairələrinin 60-dan çoxunda namizədləri
qeydə alınmış siyasi partiyalar, siyasi partiyaların
blokları teleradio verilişləri təşkilatlarının
ayırdığı efir vaxtından və dövri nəşrlərdən
qanunvericiliklə müəyyən olunmuş qaydada və
müddətdə seçkiqabağı təşviqatın aparılması üçün
istifadə etmək hüququna malikdirlər. Adları
çəkilən subyektlər həmin hüquqları Seçki Məcəlləsinə
və bu Təlimata uyğun olaraq həyata keçirə bilərlər.
2.3.Seçkiqabağı təşviqat prosesində mülkiyyət
növünə və yayım imkanlarına görə iştirakı nəzərdə
tutulan teleradio verilişləri təşkilatları aşağıdakılardır:
- təsisçiləri dövlət orqanları, təşkilatları,
idarələri olan və Azərbaycan Respublikası ərazisinin
yarısına, yaxud yarısından çoxuna yayımlanan;
- təsisçiləri dövlət orqanları, təşkilatları,
idarələri olan və Azərbaycan Respublikası ərazisinin
yarısına, yaxud yarısından çoxuna yayımlanan
teleradio verilişləri təşkilatlarının müvafiq
bölmələri;
- təsisçiləri dövlət orqanları, təşkilatları,
idarələri olan və Azərbaycan Respublikasının
ərazisinin yarısından az hissəsində yayımlanan;
- təsisçiləri bələdiyyə orqanları olan və müvafiq
bələdiyyə ərazisində yayımlanan;
- təsisçiləri fiziki və hüquqi şəxslər olan
və xüsusi mülkiyyətə əsaslanan.
2.4. Seçkiqabağı təşviqat prosesində mülkiyyət
növünə və yayım imkanlarına görə iştirakı nəzərdə
tutulan dövri nəşrlər:
-dövri mətbuat nəşrləri – təsisçiləri dövlət
orqanları, təşkilatları, idarələri olan və ya
dövlət büdcəsindən maliyyələşdirilən dövri nəşrlər:
-Azərbaycan Respublikası ərazisinin yarısına,
yaxud yarısından çoxuna yayımlanan, həftədə
azı bir dəfə çıxan dövri nəşrlər;
-Azərbaycan Respublikası ərazisinin yarısından
az hissəsinə yayımlanan, həftədə azı bir dəfə
çıxan dövri nəşrlər;
-bələdiyyə dövri mətbuat nəşrləri – təsisiçiləri
bələdiyyə qurumları olan və həftədə azı bir
dəfə çıxan dövri nəşrlər;
-özəl dövri nəşrlər – təsisçiləri ayrı-ayrı
fiziki və ya hüquqi şəxslər olan dövri nəşrlər.
Göstərilən teleradio verilişləri təşkilatları
tərəfindən seçkiqabağı təşviqat üçün ayrılan
efir vaxtı, eləcə də dövri nəşrlər tərəfindən
ayrılan yer ödənişsiz və ya ödənişli əsaslarla
həyata keçirilir.
3. Ödənişsiz əsaslarla teleradio verilişləri
təşkilatlarında efir vaxtının, habelə dövri
nəşrlərdə yerin ayrılması qaydaları və şərtləri:
3.1. Seçki dairələrinin 60-dan çoxunda namizədləri
qeydə alınmış siyasi partiyaların, siyasi partiyalar
bloklarının təsisçiləri dövlət orqanları, idarələri,
təşkilatları olan və verilişləri Azərbaycan
Respublikası ərazisinin yarısına, yaxud yarısından
çoxuna yayımlanan teleradio verilişləri təşkilatlarının
kanallarında pulsuz efir vaxtı, habelə Azərbaycan
Respublikası ərazisinin yarısına, yaxud yarısından
çoxuna yayımlanan, həftədə azı bir dəfə çıxan
dövri nəşrlərdə pulsuz dərc üçün müvafiq yer
almaq hüququ vardır.
3.2. Mərkəzi Seçki Komissiyası həmin teleradio
verilişləri təşkilatlarının və dövri nəşrlər
redaksiyalarının siyahısını seçkilərin təyin
edilməsi haqqında qərarın rəsmi dərc edilməsi
günündən 20 gündən gec olmayaraq müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının təqdimatına əsasən dərc
edir.
3.3.Teleradio verilişləri təşkilatlarının təqdim
etdikləri ödənişsiz efir vaxtı səsvermə gününə
60 gün qalmış, bir həftə ərzində seçki dairələrinin
60-dan çoxunda namizədi qeydə alınmış siyasi
partiyalar, siyasi partiyaların blokları tərəfindən
verilən ərizəyə əsasən onların arasında püşkatma
yolu ilə bərabər bölünür.
3.4. Püşkatmanın keçirilməsinin yeri və vaxtı
haqqında Mərkəzi Seçki Komissiyasının məlumatı
püşkatmanın keçirilməsinə ən azı 24 saat qalmış
rəsmi dərc edilir.
3.5.Püşkatmanın keçirilməsində seçki komissiyalarının
üzvləri, namizədlər, namizədləri qeydə alınmış
siyasi partiyaların, siyasi partiyalar bloklarının
səlahiyyətli nümayəndələri, yaxud vəkil edilmiş
şəxsləri, qanunvericiliklə müəyyən olunmuş qaydada
müşahidəçi statusu almış Azərbaycan Respublikasının
vətəndaşları və beynəlxalq müşahidəçilər iştirak
edə bilərlər.
3.6. Püşkatma, püşkatma komissiyası tərəfindən
elan edilən gündə, saatda və yerdə seçki dairələrinin
60-dan çoxunda namizədləri qeydə alınmış və
efir vaxtından istifadə etmək üçün müraciət
etmiş siyasi partiyalar, siyasi partiyalar bloklarının
səlahiyyətli nümayəndələrinin arasında, bu Təlimatın
3.5-ci maddəsində göstərilən subyektlərin iştirakı
ilə keçirilir.
3.7. Püşkatma üçün aralarında püşkatma keçirilən
subyektlərin sayına müvafiq miqdarda eyni ölçülü,
bir-birindən fərqlənməyən dördkünc kağız parçaları
hazırlanır. Həmin kağız parçaları efir vaxtının,
habelə dövri nəşrlərdə dərc üçün ayrılmış yerin
həcmi göstərilməklə nömrələnir, dörd yerə bükülür
və qutuya salınaraq qarışdırılır. Sonra aralarında
püşkatma keçirilən subyektlərin nümayəndələrinin
hər biri növbə ilə qutudan bir büküm çıxararaq,
orada yazılmış nömrəni elan edir.
3.8. Püşkatma komissiyası tərəfindən efir vaxtının
verilməsi üçün cədvəl tərtib olunur və həmin
cədvəl Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən
təsdiq edilir (Təlimata 1 əlavə).
3.9. Seçki dairələrinin 60-dan çoxunda namizədləri
qeydə alınmış siyasi partiyalar və siyasi partiyaların
blokları Azərbaycan Respublikası ərazisinin
yarısına, yaxud yarısından çoxuna yayımlanan
və həftədə azı bir dəfə çıxan dövri nəşrlərdə
pulsuz dərc üçün müvafiq yer almaq hüququna
malikdirlər.
3.10. Dövri nəşrlərdə dərc üçün yerin ayrılması
ilə bağlı püşkatma səsvermə gününə 60 gün qalmış
dövri nəşrlərin redaksiyalarında bu Təlimatın
3.5–3.7-ci bəndlərinin tələblərinə əməl edilməklə
keçirilir. Püşkatmanın nəticələri protokolla
rəsmiləşdirilir və cədvəl tərtib olunur (Təlimata
2 saylı əlavə).
3.11. Təsisçiləri dövlət orqanları, idarələri,
təşkilatları olan və ya dövlət büdcəsindən maliyyələşən,
Azərbaycan Respublikasının ərazisinin yarısına,
yaxud yarısından çoxuna yayımlanan teleradio
verilişləri təşkilatlarının seçkiqabağı təşviqat
üçün ayırdıqları ödənişsiz efir vaxtının ümumi
həcmi həftədə 3 saatdan az olmamalıdır.
3.12. Təsisçiləri dövlət orqanları, idarələri,
təşkilatları olan və ya dövlət büdcəsindən maliyyələşən,
Azərbaycan Respublikasının ərazisinin yarısına,
yaxud yarısından çoxuna yayımlanan dövri nəşrlərdə
pulsuz ayrılan nəşr səhifələrinin həcmi həftəlik
nəşr səhifələrinin ümumi həcminin azı 10 faizini
təşkil etməlidir.
4.Birmandatlı seçki dairələri üzrə qeydə alınmış
namizədlər, seçki dairələrinin 60-dan azında
namizədləri qeydə alınmış siyasi partiyalar,
siyasi partiya blokları təsisçiləri dövlət orqanları,
idarələri, təşkilatları olan və verilişləri
Azərbaycan Respublikası ərazisinin yarısından
az hissəsində yayımlanan, habelə verilişləri
Azərbaycan Respublikası ərazisinin yarısına,
yaxud yarısından çoxuna yayımlanan teleradio
verilişləri təşkilatlarının müvafiq bölmələrindən
pulsuz efir vaxtı, habelə Azərbaycan Respublikası
ərazisinin yarısından az hissəsində yayımlanan,
həftədə azı bir dəfə çıxan dövri nəşrlərdə pulsuz
dərc üçün müvafiq yer ala bilərlər.
4.1. Dairə seçki komissiyası pulsuz efir vaxtı
ayırmış teleradio verilişləri təşkilatlarının
və pulsuz dərc üçün yer ayırmış dövri nəşrlərin
siyahısını müvafiq təşkilatın və redaksiyanın
təqdimatına əsasən seçkilərin təyin edilməsi
haqqında qərarın rəsmi dərc edilməsi günündən
başlayaraq 50 gündən gec olmayaraq dərc etməlidir.
4.2. Teleradio verilişləri təşkilatlarının təqdim
etdikləri ödənişsiz efir vaxtı səsvermə gününə
60 gün qalmış, bir həftə ərzində qeydə alınmış
namizədlər, seçki dairələrinin 60-dan azında
namizədləri qeydə alınmış siyasi partiyalar,
siyasi partiyaların blokları tərəfindən verilən
ərizəyə əsasən müvafiq dairə seçki komissiyaları
tərəfindən onların arasında püşkatma yolu ilə
bərabər bölünür.
4.3.Püşkatmanın keçirilməsinin yeri və vaxtı
haqqında dairə seçki komissiyasının məlumatı
püşkatmanın keçirilməsinə ən azı 24 saat qalmış
rəsmi dərc edilir.
4.4. Püşkatmanın keçirilməsində seçki komissiyasının
üzvləri, qeydə alınmış namizədlərin səlahiyyətli
nümayəndələri, namizədləri qeydə alınmış siyasi
partiyalar, siyasi partiyalar bloklarının səlahiyyətli
nümayəndələri, yaxud vəkil edilmiş şəxsləri,
qanunvericiliklə müəyyən olunmuş qaydada müşahidəçi
statusu almış Azərbaycan Respublikası vətəndaşları
və beynəlxalq müşahidəçilər iştirak edə bilərlər.
Püşkatma nəticəsində tərtib olunan efir vaxtının
verilməsi cədvəlini dairə seçki komissiyasının
üç nəfər üzvündən ibarət yaradılan püşkatma
komissiyası tərtib edir və dairə seçki komissiyası
tərəfindən təsdiq olunur (Təlimata 1 saylı əlavə).
4.5. Püşkatma, püşkatma komissiyası tərəfindən
elan edilən gündə, saatda və yerdə bu Təlimatda
müəyyən olunmuş müddətdə və qaydada həyata keçirilir.
5. Azərbaycan Respublikası ərazisinin yarısından
az hissəsində yayımlanan, həftədə azı 1 dəfə
çıxan dövri nəşrlərdə dərc üçün yerin ayrılması
ilə bağlı püşkatma səsvermə gününə 60 gün qalmış
dövri nəşrlərin redaksiyasında bu Təlimatın
4.5-ci bəndində göstərilən maraqlı şəxslərin
iştirakı ilə keçirilir. Püşkatmanın nəticələri
protokolla rəsmiləşdirilir və cədvəl tərtib
olunur (Təlimata 2 saylı əlavə).
6. Təsisçiləri dövlət orqanları, idarələri,
təşkilatları olan və Azərbaycan Respublikasının
ərazisinin yarısından azına yayımlanan teleradio
verilişləri təşkilatlarının yuxarıda göstərilən
subyektlər üçün ayırdığı efir vaxtı həftədə
1 saat 30 dəqiqədən az ola bilməz. Həmin təşkilatların
verilişlərinin ümumi vaxtı gün ərzində 2 saatdan
az olarsa, göstərilən efir vaxtı verilişlərinin
ümumi həcminin ¼ hissəsindən az olmamalıdır.
7. Püşkatma nəticəsində müəyyən edilmiş efir
vaxtının və dövri nəşrin bölgüsü cədvəli müvafiq
olaraq Azərbaycan Respublikasının yarısından
az hissəsinə, yaxud yarısına və ya yarısından
çoxuna yayımlanan dövri nəşrlərdə, bu olmadıqda
isə müvafiq seçki dairəsi dairə seçki komissiyasında
dərc olunur (asma və sair üsulla).
8. Namizədlərin, siyasi partiyaların, siyasi
partiya bloklarının seçkiqabağı təşviqatı üçün
teleradio təşkilatlarında ödənişsiz efir vaxtının
və dövri nəşrlərdə dərc üçün yerin ödənişsiz
əsaslarla ayrılmasına həmin qurumların çəkdikləri
xərclər dövlət büdcəsindən maliyyələşdirmə hesabına
ödənilir.
9. Səsvermədə iştirak etmiş və həmin dairədə
seçicilərin etibarlı hesab edilən səslərinin
3 faizindən az səsini toplamış subyektlər pulsuz
efir vaxtı ayırmış qurumların və dövri nəşrlərin
seçkiqabağı təşviqat üçün onlara ayırdığı efir
vaxtının əvəzini tam ödəməlidir. Həmin məbləğ
seçkilərin nəticələrinin rəsmi dərc edildiyi
gündən ən geci 10 gün sonra ödənilməlidir.
10. Teleradio verilişləri təşkilatlarında ödənişli
əsaslarla efir vaxtının ayrılması və dövri nəşrlərdə
dərc üçün ödənişli yerin ayrılması qaydaları
və şərtləri:
10.1. Təsisçiləri dövlət orqanları, idarələri,
təşkilatıarı olan və ya dövlət büdcəsindən maliyyələşən
və Azərbaycan Respublikası ərazisinin yarısına,
yaxud yarısından çoxuna yayımlanan, həmçinin
onların müvafiq bölmələri, təsisçiləri dövlət
orqanları, təşkilatları, idarələri olan və Azərbaycan
Respublikasının ərazisinin yarısından az hissəsində
yayımlanan, təsisçiləri bələdiyyə orqanları
olan və özəl teleradio verilişləri təşkilatları
qeydə alınmış namizədlərə, namizədləri qeydə
alınmış siyasi partiyalara, siyasi partiyalar
bloklarına müqavilə əsasında pullu efir vaxtı
və dövri nəşrlərin redaksiyaları öz səhifələrində
ödənişli əsaslarla yer ayıra bilərlər.
10.2. Adları çəkilən teleradio verilişləri təşkilatlarının
və dövri nəşrlərin ayırdıqları pullu efir vaxtının
və dərc üçün yerin dəyərinin ödənilməsi bərabər
əsaslarla və şərtlərlə həyata keçirilir.
10.3. Seçkiqabağı təşviqat üçün ayrılan ödənişli
efir vaxtı və dövri nəşrlərdə ayrılan ödənişli
yer barədə müvafiq teleradio təşkilatı və dövri
nəşrlər redaksiyası seçkiqabağı təşviqat subyektlərinə,
Mərkəzi Seçki Komissiyasına və ya dairə seçki
komissiyasına bildiriş göndərir, həmçinin ayrılan
efir vaxtının və dərc üçün ayrılmış yerin ödəniş
məbləği barədə seçkilərin təyin edilməsi haqqında
qərarın rəsmi dərcindən 50 gündən gec olmayaraq
məlumat dərc edir.
10.4. Seçkiqabağı təşviqat subyektləri üçün
ayrılan efir vaxtının ödəniş məbləği, habelə
dövri nəşrlərdə ayrılan yerin məbləği bütün
namizədlər üçün eyni olmalıdır.
10.5.Təsisçiləri bələdiyyə orqanları olan və
özəl qurumlar istisna olmaqla, teleradio təşkilatlarının
ödənişli əsaslarla ayırdığı efir vaxtının ümumi
həcmi pulsuz efir vaxtının ümumi həcmindən az
və həmin həcmdən iki dəfə artıq ola bilməz.
Nəşrlərin səhifələrində ödənişli dərc üçün ayrılmış
yerin ümumi həcmi ayrılan pulsuz nəşr səhifələrinin
həcmindən az olmamalıdır. Təsisçiləri bələdiyyə
orqanları olan və özəl qurumların ayırdığı ödənişli
efir vaxtı və dərc üçün yerin ayrılması həmin
təşkilatların öz mülahizəsinə əsasən həll edilir.
10.6. Qeydə alınmış hər bir namizəd, qeydə alınmış
namizədlərinin sayından asılı olmayaraq namizədləri
qeydə alınmış siyasi partiyalar, siyasi partiyalar
bloku üçün efir vaxtından və dərc üçün ayrılmış
yerdən ödənişli əsaslarla istifadə norması həmin
vaxtın və yerin ümumi həcminin aralarında püşkatma
keçirilməsi nəzərdə tutulan subyektlərin sayına
bölünməsi ilə müəyyənləşdirilir.
10.7. Seçkiqabağı təşviqat materiallarının efirə
çıxarılması tarixi və vaxtı deputatlığa qeydə
alınmış namizədlərin, namizədlərinin sayından
asılı olmayaraq namizədləri qeydə alınmış siyasi
partiya, siyasi partiya bloklarının və ya onların
səlahiyyətli nümayəndələrinin verdikləri bildiriş
əsasında püşkatma subyektlərinin arasında bu
Təlimatın 3.5-ci maddəsində göstərilən şəxslərin
iştirakı ilə keçirilən püşkatma nəticəsində
teleradio verilişləri təşkilatları və dövri
nəşrlərin redaksiyaları tərəfindən müəyyən edilir.
10.8. Efir vaxtının və dövri nəşrlərdə yerin
ayrılması üçün püşkatma bu Təlimatda göstərilən
müddətdə və qaydada keçirilir.
10.9. Püşkatma keçirildikdən sonra efir vaxtı
və dövri nəşrdə dərc üçün yer bağlanmış müqavilə
əsasında təqdim edilir.
Müqavilədə aşağıdakılar nəzərdə tutulur:
- seçkiqabağı təşviqatın forması;
- efirə çıxma vaxtı, tarixi və dərcetmə tarixi;
- verilən efir vaxtının müddəti, dərc üçün ayrılan
yerin həcmi, ödəniş qaydası və həcmi;
- aparıcı jurnalistin teleradio verilişləri
prosesində iştirak forması və şərtləri;
- verilişin adı və proqramın efirə çıxma vaxtı
göstərilməklə, efir vaxtından istifadə edildiyi
barədə akt bağlanır.
10.10. Püşkatma keçirildikdən sonra efir vaxtından
istifadə və dövri nəşrlərin səhifəsində ayrılmış
yerdən imtina edilərsə, bu zaman efirə çıxmağa
2 gün qalmış müvafiq teleradio təşkilatına,
dərcetmə gününə azı 5 gün qalmış isə bu barədə
müvafiq dövri nəşrin redaksiyasına məlumat verməlidirlər.
10.11. Qeydə alınmış namizəd, siyasi partiya,
siyasi partiyalar bloku efir vaxtının və dövri
nəşr səhifələrində ayrılmış yerin ödənilməsi
üçün vəsaitin tam həcmdə köçürülməsi barədə
ödəniş tapşırığını efir vaxtının verilməsi gününə
48 saat, təşviqat materiallarının isə dərcetmə
gününə ən azı iki gün qalmış müvafiq banka təqdim
etməlidir. Bank pul vəsaitini gecikdirmədən
köçürməlidir. Nağdsız ödənişin müddəti 2 bank
günündən çox olmamalıdır.
10.12. Efir vaxtının haqqı və dövri nəşr səhifələrində
ayrılmış yerin dəyəri seçki fondu vəsaitləri
hesabına ödənilməlidir.
10.13. Müqavilə ləğv edildikdə, teleradio verilişləri
təşkilatları sərbəstləşmiş efir vaxtından seçkiqabağı
təşviqat məqsədləri üçün, habelə dövri nəşr
səhifələrindən bu məqsədlə istifadə edə bilməzlər.
10.14. Təsisçiləri bələdiyyə qurumları olan
və özəl teleradio verilişləri təşkilatları və
dövri nəşr orqanları seçkiqabağı təşviqat üçün
yer ayrılmasının mümkünlüyünə dair qərar qəbul
etdikdə, bu barədə namizədlərə, siyasi partiyalara,
siyasi partiya bloklarına, Mərkəzi Seçki Komissiyasına,
dairə seçki komissiyalarına müvafiq bildirişlər
göndərir, efir vaxtının verilməsi və nəşr səhifələrində
seçkiqabağı təşviqat materiallarının yerləşdirilməsinə
görə ödənişin əsasları, şərtləri və məbləği
barəsində məlumatı seçkilərin təyin edilməsi
haqqında qərarın rəsmi dərc edilməsindən sonra
ən geci 50 gün keçənədək dərc edir.
11. Seçkiqabağı təşviqat üçün teleradio təşkilatlarının
ayırdığı pulsuz və ya pullu efir vaxtı və ya
dövri nəşr səhifələrində ayrılmış ödənişsiz
və ödənişli yer Seçki Məcəlləsinin 79-cu maddəsinin
tələblərinə əsasən müvafiq teleradio təşkilatının
və dövri nəşrin redaksiyasında qeydə alınmalıdır.
Qeydiyyat ayrıca kitab formasında aparılmalı
və orada hər bir qeydə alınmış naimizəd, siyasi
partiya, yaxud siyasi partiyalar bloku üçün
yerin ayrılması tarixi, dərc olunmuş təşviqat
materialının xarakteri göstərilməlidir. Qeydiyyat
barəsində səsvermə gününə ən geci 5 gün qalmış
və səsvermə günündən ən tezi 5 gün sonra siyasi
partiya, siyasi partiyalar bloku ilə əlaqədar
Mərkəzi Seçki Komissiyasına, birmandatlı seçki
dairəsində qeydə alınan deputatlığa namizədlərlə
əlaqədar isə müvafiq dairə seçki komissiyasına
məlumat verilməlidir.
12. Kütləvi informasiya vasitələrində seçkiqabağı
təşviqatın aparılması ilə bağlı məhdudiyyətlər.
12.1.Aşağıdakı şəxslərə seçkiqabağı təşviqat
aparmaq qadağandır:
- xarici dövlətlərə və xarici hüquqi şəxslərə;
- xarici vətəndaşlara;
- vətəndaşlığı olmayan şəxslərə;
- 18 yaşına çatmamış vətəndaşlara;
- seçkilərin təyin edilməsi haqqında qərarın
rəsmi dərc edildiyi günə olan vəziyyətə görə
Azərbaycan Respublikasının hüquqi şəxslərinin
nizamnamə kapitalında xarici dövlətlərin, xarici
vətəndaşların və ya vətəndaşlığı olmayan şəxslərin
iştirak (mülkiyyət) payı 30 faizdən çox olarsa,
Azərbaycan Respublikasının hüquqi şəxslərinə;
- beynəlxalq təşkilatlara və beynəlxalq ictimai
hərəkatlara;
- dövlət hakimiyyət orqanlarına və bələdiyyə
qurumlarına;
- dövlət, bələdiyyə təşkilatlarına və idarələrinə;
- seçkilərin təyin edilməsi haqqında qərarın
rəsmi dərc edildiyi günə olan vəziyyətə görə
nizamnamə kapitalında dövlətin və ya bələdiyyənin
iştirak payı 30 faizdən artıq olan hüquqi şəxslərə;
- hərbi hissələrə;
- xeyriyyə təşkilatlarına, dini birliklərə,
idarələrə, təşkilatlara;
- anonim ianə köçürənlərə;
- öz vəzifələrini və ya xidməti vəzifələrini
yerinə yetirərkən, həm də vəzifəsindən və ya
xidməti üstünlüyündən istifadə etməklə dövlət
orqanlarında, idarələrində, təşkilatlarında
və ya bələdiyyə orqanlarında və təşkilatlarında
vəzifədə olan şəxslərə;
- dövlət və bələdiyyə qulluqçularına;
- hərbi qulluqçulara;
- seçki komissiyalarına, seçki komissiyasının
həlledici səs hüquqlu üzvlərinə və digər vəzifəli
şəxslərinə.
12.2. Qeydə alınmış namizədin, namizədi qeydə
alınmış siyasi partiyaların, siyasi partiyalar
blokunun seçkiqabağı təşviqatın aparılması zamanı
teleradio verilişləri təşkilatlarına aşağıdakı
hərəkətlərin edilməsi qadağandır:
-təşviqat materialının verilməsini malların,
işlərin və xidmət reklamları ilə və ya digər
proqramların verilməsi ilə dayandırmaq;
-seçkiqabağı təşviqat materialının teleradio
verilişləri təşkilatının kanallarında verilməsini
digər teleradio proqramlarının verilməsi ilə
dayandırmaq;
-seçkiqabağı tədbirlərin keçirilməsi barədə
məlumatlar üçün ödəniş tələb etmək.
Seçkiqabağı təşviqat aparmaq üçün şərait yaratmış
qurumlar və seçkiqabağı təşviqatın digər subyektləri
müqavilə ilə öz üzərlərinə götürdükləri öhdəlikləri
yerinə yetirməyə borcludurlar.
13. Efir vaxtından və dövri nəşrlərdən istifadə
zamanı təşviqat prosesinin subyektləri müqavilədə
müəyyənləşdirilmiş şərtləri pozduqda, teleradio
verilişləri təşkilatları efir vaxtının verilməsi
və dövri nəşrlər dərc üçün yerin ayrılması haqqında
müqavilənin ləğvi üçün məhkəməyə müraciət edə
bilərlər.
14.Seçki Məcəlləsində, habelə bu Təlimatda dövri
nəşrlər vasitəsilə seçkiqabağı təşviqat haqqında
müəyyən edilmiş qaydalara riayət edilməsi üzərində
nəzarəti Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki
Komissiyası tərəfindən Seçki Məcəlləsinin 74.5-ci
maddəsinə əsasən təşkil edilən və əsasən jurnalistlərdən
ibarət olan Mətbuat qrupu həyata keçirir.
Bu şərtlərə əməl olunmaması qanunla müəyyən
olunmuş qaydada məsuliyyət yaradır.