Azərbaycan Respublikası
Mərkəzi Seçki Komissiyasının
8 avqust 2003--cü il tarixli
21/137 saylı Qərarı ilə
təsdiq edilmişdir.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin seçkiləri zamanı seçkiqabağı təşviqatın aparılması ilə bağlı Azərbaycan Respublikası Seçki Məcəlləsinin bəzi müddəalarının tətbiqi və seçkilərdə iştirak etmək üçün qeydə alınmış namizədlərə, namizədləri qeydə alınmış siyasi partiyalara, siyasi partiyaların bloklarına teleradio şirkətlərinin kanallarında efir vaxtının verilməsi və dövri mətbuat səhifələrində seçkiqabağı təşviqat materiallarının dərc edilməsi qaydaları haqqında

T Ə L İ M A T

1.Ümumi müddəalar

1.1. Bu Təlimat Azərbaycan Respublikasınin Seçki Məcəlləsi (bundan sonra – Seçki Məcəlləsi) və «Kütləvi informasiya vasitələri haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun tələblərinə uyğun olaraq hazırlanmışdır, seçkiqabağı təşviqatın aparılmasında dövlət və özəı kütləvi informasiya vasitələrindən istifadə qaydaları və şərtlərini tənzimləyir.
1.2. Təlimatda aşağıdakı anlayışlardan istifadə edilir:
kütləvi informasiya vasitələri ilə seçkiqabağı təşviqat – seçiciləri hər hansı namizədin lehinə və ya əleyhinə səs verməyə təbliğ etmək məqsədilə qanunvericiliklə müəyyən olunmuş formada məlumatların hazırlanıb, kütləvi informasiya vasitələri ilə yayılması;
seçkiqabağı təşviqatın növləri – çıxış, müsahibə, mətbuat konfransı, canlı yayım (birbaşa efir), debat, dəyirmi masa, siyasi reklam, namizəd haqqında teleoçerklərin və videofilmlərin (bədii filmlər istisna olmaqla) göstərilməsi;
çıxış – prezidentliyə namizədin seçkiqabağı proqramının izahı ilə seçicilərə şəxsən müraciəti (monoloqu);
müsahibə – prezidentliyə namizədin, siyasi partiyanın, siyasi partiyalar blokunun nümayəndəsinin dövlət və qeyri-dövlət kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələri ilə şəxsi görüşləri zamanı verilən suallara cavabları;
mətbuat konfransı – prezidentliyə namizədlərin, siyasi partiyaların, siyasi partiya bloklarının səlahiyyətli nümayəndələrinin və qanunla müəyyən olunmuş digər şəxslərin kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələri qarşısında, suallara cavablar da daxil olmaqla, namizədin seçkiqabağı proqramının izah edilməsi;
canlı yayım (birbaşa efir) – prezidentliyə namizədin, siyasi partiyanın, siyasi partiyalar bloku nümayəndəsinin televiziya tamaşaçılarının və radio dinləyicilərinin birbaşa efir vasitəsilə verdikləri suallara cavabları;
debat – prezidentliyə iki və daha çox namizədin, siyasi partiya, siyasi partiya bloku namizədlərinin seçkiqabağı proqramlarında olan və ictimai əhəmiyyətli problemlər üzrə açıq fikir mübadələsi;
dəyirmi masa – seçkiqabağı təşviqat tədbirləri çərçivəsində prezidentliyə namizədlərlə, siyasi partiyalarla, siyasi partiyaların bloku ilə kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələri, televiziya tamaşaçıları, radio dinləyiciləri və oxucular arasında sual-javab və fikir mübadiləsi;
siyasi reklam – seçki prosesinin iştirakçıları tərəfindən ictimai rəyin hər hansı namizədin lehinə və ya əleyhinə formalaşdırılması məqsədilə reklam materiallarını digər informasiya növlərindən və canrlarından (gözə çarpacaqlığı, yığcamlığı, təkrarlığı, emosional təsirin məna təsirindən üstünlüyü ilə) fərqləndirən üsul və vasitələrdən istifadə etməklə kütləvi informasiya vasitələri ilə prezidentliyə namizədlər barəsində məlumatların yayılması;
informasiya proqramı – teleradio şirkətləri tərəfindən vaxtaşırı yayımlanan, cari hadisə və yeniliklər haqqında məlumatları əks etdirən teleradio proqramı;
Dövlət Teleradio Şirkəti – Azərbaycan Respublikasının dövlət hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsis olunmuş teleradio şirkəti;
bələdiyyə teleradio şirkəti – təsisçilərindən (həmtəsisçilərindən) biri yerli özünüidarəetmə orqanı olan teleradio şirkəti;
dövlət dövri mətbuat nəşrləri – Azərbaycan Respublikasının dövlət hakimiyyəti orqanları tərəfindən təsis olunmuş və ya təsisçilərindən biri dövlət hakimiyyəti orqanı, yaxud dövlət müəssisəsi, idarəsi və təşkilatı olan, tamamilə – ya da qismən müvafiq büdcə vəsaiti hesabına maliyyələşdirilən mətbu nəşrlər;
bələdiyyə dövri mətbuat nəşrləri – təsisçilərindən (həmtəsisçilərindən) biri yerli özünüidarəetmə orqanı, yaxud bələdiyyə müəssisəsi, idarəsi və təşkilatı olan, tamamilə, yaxud qismən müvafiq büdcə vəsaiti hesabına maliyyələşdirilən mətbu nəşrlər.
1.3. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin seçkilərində aşağıdakılar seçkiqabağı təşviqat aparmaq hüququna malikdirlər:
1.3.1. prezident seçkilərində iştirak etmək üçün qeydə alınmış namizədlər və onların vəkilləri.
Prezident seçkilərində iştirak etmək üçün qeydə alınmış namizədlərin, eləcədə namizədləri qeydə alınmış siyasi partiyaların, siyasi partiya bloklarının səlshiyyətli nümayəndələri (onlara verilmiş səlahiyyət həddində)
1.3.2. prezident seçkilərində iştirak etmək üçün namizədi qeydə alınmış siyasi partiyalar, siyasi partiyaların blokları.
1.4. Seçki Məcəlləsi ilə seçkiqabağı təşviqatın aparılmasının aşağıdakı üsulları müəyyən edilib.
1.4.1. kütləvi informasiya vasitələri ilə təşviqatın aparılması;
1.4.2. kütləvi tədbirlərin (yığıncaqlar və vətəndaşlarla görüşlər, kütləvi müzakirələr, söhbətlər və s.) keçirilməsi yolu ilə təşviqatın aparılması;
1.4.3. seçki qanunvericiliyi həm də müəyyən edir ki, kütləvi inforyasiya vasitələri ilə təşviqata açıq müzakirələr, dəyirmi masalar, mətbuat konfransları, müsahibələr, çıxışlar, siyasi reklamlar, televiziya və radio verilişləri, videofilmlər formasınla və qanunla qadağan edilməyən digər formalarda həyata keçirə bilər.
1.5. Seçki Məcəlləsi (maddələr: 74.4, 90.2) seçkiqabağı təşviqatın aparılmasını, seçkiqabağı təşviqatın hər hansı materiallarının yayılmasını aşağıdakı şəxslərə qadağan edir:
1.5.1. xarici dövlətlərə və xarici hüquqi şəxslərə;
1.5.2. xarici vətəndaşlara;
1.5.3. vətəndaşlığı olmayan şəxslərə (bu zaman Məcəllənin 12.2-ci maddəsinin tələbi nəzərə alınmalıdır);
1.5.4. 18 yaşına çatmamış vətəndaşlara;
1.5.5. öz vəzifələrini və ya xidməti vəzifələrini yerinə yetirərkən, həm də vəzifələrindən və ya xidməti üstünlüklərindən istifadə etməklə, dövlət orqanlarında, idarələrində, təşkilatlarında işləyən şəxslərə, dövlət və ya bələdiyyə qulluqçularına, hərbi qulluqçulara;
1.5.6. seçki komissiyalarına, seçki komissiyalarının həlledici səs hüquqlu üzvlərinə və digər vəzifəli şəxslərinə.
1.5.7. Seçkiqabağı təşviqat üçün müəyyən edilmiş qaydalara riayət edilməsinə nəzarəti Mərkəzi Seçki Komissiyası nəzdində yaradılmış və əsasən jurnalistlərdən ibarət olan Mətbuat qrupu həyata keçirir.
1.6. Seçki Məcəlləsinin 75-ci maddəsi ilə səsvermə günü və ondan əvvəlki gün hər hansı seçkiqabağı təşviqat xarakterli tədbirlər qadağan edilir.
1.6.1. Qanunvericiliyin tələbinə görə seçkiqabağı təşviqat səsvermə gününə 60 gün qalmış, yəni 2003-cü ıl avqust ayının 16-da başlanır və səsvermənin başlanmasına 24 saat qalmış, yəni 2003-cü ıl oktyabrın 14-də səhər saat 8.00-da dayandırılır (maddə 75.2).
1.6.2. Seçki Məcəlləsinin tələbinə (maddə 76) görə, kütləvi informasiya vasitələri seçkilərlə bağlı ictimai rəy sorğusunun nəticələrini dərc edərkən, rəy sorğusunu keçirən təşkilatları, onun keçirilməsi vaxtını, dəqiq ifadə edilmiş sualları, sorğuda iştirak edənlərin sayını bildirməlidir. Səsvermə gününə 24 saat qalmış ictimai rəy sorğusu nəticəsinin, seçkilərin nəticələri barədə proqnozların kütləvi informasiya vasitələrində dərc edilməsinə yol verilmir.

2. Teleradio şirkətlərinin kanallarında efir vaxtının verilmə qaydası.

2.1. Teleradio şirkətləri təşkilatları redaksiyalarının təsisçiləri dövlət orqanları, təşkilatları, idarələri olduqda və ya onlar dövlət büdcəsindən maliyyələşdirildikdə, həmin teleradio verilişləri təşkilatları prezidentliyə qeydə alınmış namizədlərə, siyasi partiyalara və siyasi partiyaların bloklarına seçkiqabağı proqramlarını təbliğ etmək üçün dövlət hakimiyyəti orqanlarının ayırdığı vəsait hesabına bərabər şərait yaratmalıdırlar.
2.2. Verilişləri Azərbaycan Respublikası ərazisinin yarıdan az hissəsində yayımlanan teleradio verilişləri təşkilatları, habelə təsisçiləri dövlət orqanları, təşkilatları, idarələi olan və ya dövlət büdcəsindən maliyyələşdirilən, Azərbaycan Respublikası ərazisinin yarısına, yaxud yarısından çoxuna yayımlanan teleradio verilişləri təşkilatlarının müvafiq bölmələri prezidentliyə qeydə alınmış namizədə müvafiq inzibati ərazi vahidində seçkiqabağı təşviqat aparmaq imkanı yarada bilərlər.
Belə halda, teleradio verilişləri təşkilatlarının siyahısı seçkilərin təyin edilməsi haqqında qərar rəsmi dərc edildikdən ən geci 50 gün ərzində müvafiq icra hakimiyyəti orqanının təqdimatı ilə müvafiq dairə seçki komissiyaları tərəfindən dərc edilir.
2.3 Təsisçiləri dövlət orqanları, təşkilatları, idarələri olan teleradio verilişləri təşkilatları, eləcə də təsisçiləri dövlət orqanları, idarələri və təşkilatları olmayan teleradio şirkətləri qeydə alınmış namizədlərə, namizədləri qeydə alınmış siyasi partiyalara, siyasi partiya bloklarına müqavilə əsasında dəyəri ödənilən efir vaxtı ayırmaq hüququna malikdirlər.
Bu zaman ödənişin məbləği və şərtləri qeydə alınmış bütün namizədlər, siyasi partiyalar, siyasi partiyaların blokları üçün eyni olmalıdır.
2.4. Müvafiq teleradio verilişləri təşkilatlarının redaksiyaları efir vaxtı verilməsinin mümkünlüyü barədə qeydə alınmış namizədlərə, namizədləri qeydə alınmış siyasi partiyalara, siyasi partiyaların bloklarına, Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Seçki Komissiyasına (bundan sonra – Mərkəzi Seçki Komissiyası), dairə seçki komissiyalarına göndərilən bildirişlə yanaşı, ödənişin məbləği barədə məlumatı da seçkilərin təyin edilməsi haqqında qərarın rəsmi dərcindən ən geci 50 gün ərzində dərc etməlidirlər.
2.5. Özəl teleradio verilişləri təşkilatları seçki kampaniyasında, o cümlədən seçkiqabağı təşviqata efir vaxtı ayrılmasında iştirak etməyə məcbur edilə bilməzlər.
2.6. Qeydə alınmış namizədlərə, siyasi partiyalara və siyasi partiyaların bloklarına müvafiq olaraq pulsuz və ya pullu efir vaxtı ayıran teleradio verilişləri təşkilatları Mərkəzi Seçki Komissiyasının müəyyənləşdirdiyi qaydada ayrılmış efir vaxtının dəyərinin qeydiyyatının aparılma və qeydiyyat barədə səsvermə gününə azı beş gün qalmış və səsvermə günündən ən tezi 5 gün sonra, qeydtyyatı həyata keçirən müvafiq seçki komissiyasına məlumat verməlidirlər.
2.7. Qeydə alınmış namizədlər, siyasi partiyalar, siyasi partiyaların blokları ödənişli efir vaxtının dəyərinin ödənilməsinə razılığı təsdiq edən sənədləri müvafiq seçki komissiyasının sorğusu əsasında təqdim etməyə borcludurlar.
2.8. Prezidentliyə namizədlərin seçkiqabağı təşviqatı pulsuz aparmaq məqsədilə təsisçisi dövlət orqanları, təşkilatları, idarələri olan və verilişləri Azərbaycan Respublikası ərazisinin yarısına, yaxud yarısından çoxuna yayımlanan teleradio verilişləri təşkilatlarının kanallarında pulsuz efir vaxtı almaq hüququ vardır.
2.9. Teleradio verilişləri təşkilatlarının təqdim etdikləri pulsuz efir vaxtı seçkiqabağı təşviqat başlandığı gündən (səsvermə gününə 60 gün qalmış) bir həftə ərzində, prezidentliyə qeydə alınmış namizədlərin ərizələrinə əsasən Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən qeydə alınmış namizədlər, siyasi partiyalar, siyasi partiyaların blokları arasında bərabər surətdə bölünür.
2.10. Seçkiqabağı materialların efirəçıxma tarixi və vaxtı müvafiq seçki komissiyasının və teleradio verilişləri təşkilatları nümayəndələrinin iştirakı ilə keçirilən püşkatma ilə müəyyənləşdirilir.
Püşkatmanın keçirilməsi yeri və vaxtı haqqında Mərkəzi Seçki Komissiyasının məlumatı rəsmi dərc edilir.
Püşkatma keçirilməsində Mərkəzi Seçki Komissiyası üzvlərinin, qeydə alınmış namizədlərin və onların səlahiyyətli nümayəndələrinin, yaxud vəkil edilmiş şəxslərinin, siyasi partiyaların, siyasi partiya bloklarının vəkil edilmiş şəxslərinin, yəni Seçki Məcəlləsinin 40.2-ci və 40.4-cü maddələrində göstərilən şəxslərin iştirak etmək hüququ vardır. Püşkatma komissiyası tərəfindən tərtib olunub, Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən təsdiq edilən efir vaxtının verilməsi cədvəli prezidentliyə namizədlərə pulsuz efir vaxtının verilməsi üçün əsasdır.
Püşkatma keçirilməsinin təşkili və efir vaxtı verilməsi cədvəlinin tərtibi üçün püşkatma komissiyası Mərkəzi Seçki Komissiyasının üzvləri sırasından, üç nəfərdən ibarət tərkibdə yaradılır.
Püşkatma komissiyası püşkatmanın keçirilməsi yeri, tarixi və vaxtı barədə prezidentliyə namizədlərə, prezidentliyə namizəd irəli sürmüş siyasi partiyaların, siyasi partiya bloklarının səlahiyyətli nümayəndələrinə püşkatmanın keçirilməsinə ən azı 24 saat qalmışadək məlumat verməlidir.
Püşkatma komissiyası elan edilən gündə, saatda və yerdə prezidentliyə namizədlər və ya onların tapşırığı ilə, namizədi irəli sürülmüş siyasi partiyaların, siyasi partiya bloklarının səlahiyyətli nümayəndələri arasında müvafiq teleradio şirkəti nümayəndələrinin iştirakı ilə püşkatma keçirir.
Püşkatma üçün siyahını prezidentliyə namizədlərin sayına müvafiq miqdarda eyni ölçülü, bir-birindən fərqlənməyən dördkünc kağız parçaları hazırlanır. Bu kağız parçaları nömrələnir, dörd yerə bükülür və qutuya salınaraq qarışdırılır. Sonra prezidentliyə namizədlərdən və ya onların tapşırığı ilə səlahiyyətli nümayəndələrindən, həmçinin prezidentliyə namizəd irəli sürmüş siyasi partiyaların, siyasi partiya bloklarının səlahiyyətli nümayəndələrindən hər biri növbə ilə qutudan bir büküm çıxararaq, orada yazılmış nömrəni elan edir. Püşkatmanın nəticələri əsasında cədvəl tərtib olunur.
Həmin cədvəl 2003-cü il avqustun 31-dən gec olmayaraq Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən təsdiq edilir.
Püşkatmanın nəticələri protokolla rəsmiləşdirilir. Püşkatma nəticəsində efir vaxtının bölgüsü Seçki Məcəlləsinin 77.2-ci maddəsində nəzərdə tutulan dövrü nəşrlərdə dərc olunur.
Seçki Məcəlləsinin 77.2-ci maddəsində nəzərdə tutulan teleradio verilişləri təşkilatlarının seçkiqabağı təşviqat üçün ayırdıqları pulsuz efir vaxtının ümumi həcmi həftədə 3 saatdan az olmamalıdır. Seçki Məcəlləsinin 77.3-cü maddəsində nəzərdə tutulan teleradio verilişləri təşkilatlarının seçkiqabağı təşviqat üçün ayırdıqları pulsuz efir vaxtının ümumi həcmi isə həftədə 1 saat 30 dəqiqədən az ola bilməz, həmin təşkilatların verilişlərinin ümumi vaxtı gün ərzində 2 saatdan az olarsa, göstərilən efir vaxtı verilişlərin ümumi həcminin 1/4 hissəsindən az olmamalıdır. Pulsuz efir vaxtı daha geniş auditoriyanın baxması mümkün olan vaxta ayrılmalıdır.
2.11. Təsisçiləri dövlət orqanları, təşkilatları, idarələri olan teleradio verilişləri təşkilatlarının və özəl teleradio verilişləri təşkilatlarının kanallarında seçkiqabağı təşviqat teleradio verilişləri təşkilatı ilə bağlanılmış müqaviləyə uyğun olaraq başlanır.
Təsisçiləri dövlət orqanları, təşkilatları, idarələri olan teleradio verilişləri təşkilatları seçkiqabağı təşviqatın pullu əsaslarla aparılması üçün ehtiyatda əlavə efir vaxtı saxlamalıdırlar. Bütün qeydə alınmış namizədlər, siyasi partiyalar, siyasi partiyaların blokları üçün ödəniş həcmi və şərtləri eyni olmalı və seçkilərin təyin edilməsi haqqında qərarın rəsmi dərc edildiyi gündən başlayaraq ən geci 50 gün ərzində bu barədə müvafiq məlumat dərc edilməlidir.
2.12. Bu Təlimatın 2.11-ci maddəsində göstərilən teleradio verilişləri təşkilatının ödənişli istifadəyə təqdim edəcəyi ehtiyatda olan efir vaxtının ümumi həcmi 3 saatdan az və 6 saatdan artıq ola bilməz.
2.13. Qeydə alınmış hər bir namizəd, eləcə də siyasi partiya, siyasi partiyalar bloku üçün ehtiyatda saxlanmış efir vaxtından ödənişli əsaslarla istifadə norması həmin vaxtın ümumi həcminin qeydə alınmış namizədlərin sayına bölünməsi ilə müəyyənləşdirilir.
2.14. Bu Təlimatın 2.11-ci maddəsində göstərilən efir vaxtı teleradio verilişləri təşkilatları tərəfindən səsvermə gününə 60 gün qalmış başlanır və səsvermənin başlanmasına 24 saat qalmış dayandırılır.
2.15. Seçkiqabağı təşviqat materiallarının efirə çıxarılması tarixi və vaxtı prezidentliyə qeydə alınmış namizədlərin, siyasi partiyaların, siyasi partiya bloklarının səlahiyyətli nümayəndələrinin verdikləri müvafiq bildiriş əsasında, onların iştirakı ilə keçirilən püşkatma nətijəsində teleradio verilişləri təşkilatları tərəfindən müəyyənləşdirilir. Püşkatma seçkilərə 60 gün qalmış başlandıqdan sonra bir həftə ərzində keçirilməlidir. Efir vaxtı püşkatma keçirildikdən sonra bağlanmış müqavilə əsasında təqdim edilir.
Püşkatma bu Təlimatla müəyyən edilmiş qaydada həyata keçirilir.
2.16. Püşkatma keçirildikdən sonra efir vaxtından istifadə etməkdən imtina olunarsa, efirə çıxmağa 2 gün qalmış müvafiq teleradio verilişləri təşkilatına bu barədə məlumat verilməlidir. Seçkiqabağı təşviqat məqsədləri üçün istifadə istisna olmaqla, sərbəstləşmiş efir vaxtından öz mülahizəsi üzrə istifadə edir.
2.17. Teleradio verilişləri təşkilatlarının prezidentliyə qeydə alınmış namizədlərə, siyasi partiyalara, siyasi partiyaların bloklarına efir vaxtı verməsi və onun dəyərinin ödənilməsi bərabər əsaslar və şərtlər ilə həyata keçirilir. Ödənişin məbləği və şərtləri bütün iştirakçılar üçün eyni olmalıdır.
Bu qaydaya əməl etməyən teleradio şirkətləri seçkiqabağı təşviqat üçün efir vaxtı ayıra bilməz.
2.18. Ödənişli efir vaxtı verilməsi haqqında müqavilədə aşağıdakılar nəzərdə tutulmalıdır:
1) seçkiqabağı təşviqatın forması;
2) efirəçıxma vaxtı və tarixi;
3) verilən efir vaxtının müddəti, onun ödənilməsi qaydası və ödənişin həcmi.
2.19. Teleradio verilişləri zamanı aparıcı jurnalistin iştirakı forması və şərtləri qeyd olunmaqla müqavilə şərtləri yerinə yetirildikdən sonra verilişlərin proqramı, verilişin və efirəçıxmanın vaxtı göstərilməklə, efir vaxtından istifadə edildiyi barədə akt bağlanır.
2.20. Efir vaxtı dəyərinin ödənilməsi üçün vəsaitin tam həcmdə köçürülməsi barədə ödəniş tapşırığını qeydə alınmış namizəd, siyasi partiya, siyasi partiyaların bloku efir vaxtının verilməsi gününə ən geci 48 saat qalmış müvafiq banka təqdim etməlidir. Bank pul vəsaitini gecikdirmədən köçürməlidir. Nağdsız ödənişin müddəti 2 bank günündən çox olmamalıdır.
2.21. Efir vaxtı dəyərinin ödənişi qeydə alınmış namizədin, siyasi partiyanın, siyasi partiyalar blokunun seçki fondu vəsaitinin hesabına həyata keçirilməlidir.
2.22. Dəyəri ödənilmiş efir vaxtından istifadə zamanı Seçki Məcəlləsi ilə müəyyənləşdirilmiş şərtlər qeydə alınmış namizəd, siyasi partiya, siyasi partiyaların blokları tərəfindən pozularsa, teleradio verilişləri təşkilatları efir vaxtının verilməsi haqqında müqavilənin ləğvi üçün məhkəməyə mürajiət edə bilərlər.
2.23. Müqavilə ləğv edildikdə teleradio verilişləri təşkilatları sərbəstləşmiş efir vaxtından seçkiqabağı təşviqat məqsədləri üçün istifadə edə bilməzlər.
2.24. Qeydə alınmış namizədin, siyasi partiyanın, siyasi partiyalar blokunun təşviqat materiallarının televiziya və radioda verilməsini malların, işlərin və xidmətlərin reklamları ilə və ya digər proqramların verilməsi ilə dayandırmaq qadağandır.
2.25. Qeydə alınmış namizədin, siyasi partiyanın, siyasi partiyalar blokunun təşviqat materiallarını təsisçisi dövlət orqanları, təşkilatları, idarələri olduqda və ya onlar dövlət büdcəsindən maliyyələşdrilirsə, bu teleradio verilişləri təşkilatlarının kanallarında verilməsini digər teleradio proqramlarının verilməsi ilə dayandırmaq qadağandır.
2.26. Qeydə alınmış namizədlərin, siyasi partiyaların, siyasi partiya bloklarının seçkiqabağı tədbirlərinin keçirilməsi haqqında məlumatlar, bir qayda olaraq, teleradio proqramlarında məlumatların şərhsiz göstərildiyi proqramların başlanğıcında verilməlidir. Belə məlumatlara sərf edilən efir vaxtının dəyəri qeydə alınmış namizədlər, siyasi partiyalar, siyasi partiyaların blokları tərəfindən ödənilmir.
2.27. Seçkiqabağı təşviqata aid teleradio proqramlarının video və audio yazısı aparılır və həmin yazılar efirə çıxdığı gündən 12 ay müddətində müvafiq teleradio verlişləri təşkilatları tərəfindən qorunub saxlanılır. Teleradio verilişləri təşkilatları ödənişsiz və ödənişli efir vaxtının verilməsinə aid hesabat sənədlərini səsvermə günündən başlayaraq 5 il müddətində saxlamalıdırlar. Bu şərtlərə əməl edilməməsi qanunla müəyyən olunmuş qaydada məsuliyyət yaradır.

3. Seçkiqabağı təşviqat xarakterli materialların dövrj nəşrlərdə dərj edilmə qaydası və şərtləri
3.1. Prezidentliyə namizədlərin seçkiqabağı təşviqatı pulsuz aparmaq məqsədilə təsisçisi dövlət orqanları, təşkilatları, idarələri olan, yaxud dövlət büdjəsindən maliyzələşdirilən və həftədə azı bir dəfə çıxan dövri nəşrlərdə ödənişsiz dərc üçün müvafiq yer almaq hüququ vardır.
3.2. Ödənişsiz nəşr səhifələrindən istifadə məqsədilə qeydə alınmış prezidentliyə namizədlərin verdikləri ərizələr əsasında səsvermə gününə 60 gün qalmış onların arasında bu Təlimatla müəyyən edilmiş qaydada bir həftə müddətində püşkatma keçirilir.
3.3. Təlimatın 3.1.-ci maddəsində göstərilən dövri nəşr redaksiyaları dövri nəşrlərdə ödənişsiz dərc üçün müvafiq səhifələr ayırırlar.
3.4. Bu Təlimatın 3.1-ci maddəsində göstərilən dövri nəşr redaksiyalarının hər birinin qeydə alınmış prezidentliyə namizədlərə pulsuz ayırdığı nəşr yerinin həftəlik ümumi həcmi Seçki Məcəlləsinin 75-ci maddəsi ilə müəyyənləşdirilmiş dövrdə həftəlik nəşr səhifələrinin ümumi həcminin 10 faizini təşkil etməlidir.
3.5. Həmin dövrdə seçkiqabağı təşviqat məqsədləri üçün dövri nəşrin ödənişsiz təqdim etdiyi səhifələrin ümumi həcmini bir nəşrin redaksiyası seçkilərin təyin edilməsi barədə qərarın rəsmi dərjindən ən geci 50 gün keçənədək elan edir.
Göstərilən dövri nəşrlərin redaksiyaları qeydə alınmış namizədlərə dövri nəşrin səhifələrində bərabər həcmdə yer ayırmalıdırlar.
3.6. Təsisçiləri dövlət orqanları, təşkilatları, idarələri olan və nəşrləri Azərbaycan Respublikası ərazisinin yarısından çoxuna yayılan dövri nəşr redaksiyalarının və ya Azərbaycan Respublikası ərazisinin yarıdan az hissəsində yayılan dövri nəşr redaksiyalarının pulsuz nəşr səhifələrindəki yerin ümumi həcminin bölgüsü həmin həcmin müvafiq olaraq bu dövrdə nəşrlərdə seçkiqabağı materialları ödənişsiz dərc etdirmək hüququ olan prezidentliyə qeydə alınmış namizədlərin ümumi sayına bölünməsi yolu ilə müəyyənləşdirilir.
3.7. Qeydə alınmış namizədlərin seçkiqabağı təşviqat materiallarının ödənişsiz dərcinin tarixi maraqlı şəxslərin iştirakı ilə dövri nəşrlərin redaksiyalarında keçirilən püşkatma yolu ilə müəyyənləşdirilir. Püşkatma seçkilərə 60 gün qalmış keçirilir. Püşkatmada Mərkəzi Seçki Komissiyasının üzvləri, prezidentliyə qeydə alınmış namizədlər və onların səlahiyyətli nümayəndələri, yaxud onların vəkil edilmiş şəxsləri, eləjə də müşahidəçilər iştirak edə bilərlər.
Püşkatmanın nəticələri protokolla rəsmiləşdirilir.
3.8. Prezidentliyə qeydə alınmış namizədə dövri nəşrlərin redaksiyalarının çəkdikləri xərclər həmin nəşrlərin redaksiyalarına dövlət büdcəsindən maliyyələşdirmə hesabına ödənilir.
3.9. Təsisçiləri dövlət orqanları, təşkilatları, idarələri olan və dövlət tərəfindən maliyyələşdirilən dövri nəşrlərin redaksiyaları prezidentliyə qeydə alınmış namizədlərə seçkiqabağı təşviqat aparılması məqsədilə öz səhifələrində ödənişli əsaslarla yer ayırmağa borcludurlar.
3.10. Nəşr səhifələrində ayrılmış yerin dəyərinin ödənilməsi əsasları, şərtləri və məbləği prezidentliyə qeydə alınmış bütün namizədlər üçün eyni olmalıdır və seçkilərin təyin edilməsi barədə qərarın rəsmi dərcindən ən geci 50 gün keçənədək dövri nəşrlərin redaksiyaları tərəfindən dərc edilməlidir. Nəşrlərin səhifələrində ödənişli dərc üçün ayrılmış yerin ümumi həcmi həftəlik nəşr səhifələrinin ümumi həcminin 10 faizindən az olmamalıdır.
3.11. Prezidentliyə qeydə alınmış namizəd, müvafiq ödəniş müqabilində ehtiyat üçün, nəşr səhifələrində ayrılan yerin ümumi həcminin müvafiq olaraq qeydə alınmış namizədlərin ümumi sayına bölünməsi yolu ilə müəyyənləşdirilən hissəsi qədər yer ala bilər.
3.12. Dövri nəşrlər vasitəsilə seçkiqabağı təşviqatın ödənişli əsaslarla aparılmasının digər şərtləri Seçki Məcəlləsinin 84-cü maddəsinin muvafiq bəndlərinə uyğun olaraq həyata keçirilir.
3.13. Qeydə alınmış namizəd püşkatma keçirildikdən sonra dövri nəşrin səhifələrində ayrılmış yerdən imtina edərsə, o, dərcetmə gününə azı 5 gün qalmış bu barədə müvafiq dövri nəşrin redaksiyasına məlumat verməlidir. Bu zaman dövri nəşrin redaksiyası sərbəstləşmiş yerdən seçkiqabağı təşviqat məqsədi ilə istifadə edə bilməz.
3.14. Seçkiqabağı təşviqat materialları dərc edilərkən namizədlərlə razılaşdırılmadan heç bir redaksiya şərhi verilə bilməz.
3.15. Qanunvericilik, icra və məhkəmə hakimiyyəti orqanlarının, bələdiyyə qurumlarının təsis etdikləri dövri nəşrlər təsisçilərin rəsmi materiallarının, normativ və digər aktlarının rəsmi dərc edilməsi məqsədi daşıyırsa, onların redaksiyaları seçkiqabağı təşviqat materiallarını və digər materialları dərc edə bilməzlər.
3.16. Dövri nəşrlər prezidentliyə qeydə alınmış namizədlər tərəfindən təsis edilmişdirsə, onların nəşr səhifələrində yer ayrılması barədə tələblər həmin dövri nəşrlərin redaksiyalarına şamil olunmur.

4. Kütləvi tədbirlər yolu ilə seçkiqabağı təşviqatın aparılması şərtləri
4.1. Dövlət orqanları, bələdiyyə qurumları prezidentliyə qeydə alınmış namizədə, siyasi partiyaya, siyasi partiyaların blokuna vətəndaşlarla görüşlər, açıq müzakirələr təşkil edilməsində və keçirilməsində kömək etməlidirlər.
4.2. Prezidentliyə qeydə alınmış namizədin, siyasi partiyanın, siyasi partiyalar blokunun səlahiyyətli nümayəndələrinin və vəkil edilmiş şəxslərinin seçicilərlə görüşlərinin keçirilməsi üçün yer ayrılması barədə ərizələrə müvafiq icra hakimiyyəti orqanları Azərbaycan Respublikasının qanunlarına uyğun olaraq baxırlar.
4.3. Seçki komissiyalarının sifarişi ilə, dövlət və ya bələdiyyə mülkiyyətində olan, seçkiqabağı tədbirlərin keçirilməsi üçün yararlı yer (bina, otaq) prezidentliyə qeydə alınmış namizədlərin, siyasi partiyaların, siyasi partiya bloklarının səlahiyyətli nümayəndələrinin və vəkil edilmiş şəxslərinin Mərkəzi Seçki Komissiyası ilə razılaşdırdıqları vaxtda seçijilərlə görüşlər üçün istifadəyə mülkiyyətçilər tərəfindən pulsuz verilir. Göstərilən yer (otaq, bina) qeydə alınmış namizədlərdən birinə, siyasi partiyaya, siyasi partiyaların blokuna, seçkiqabağı təşviqatın aparılması üçün verilmişsə, mülkiyyətçi qeydə alınmış digər namizədə, siyasi partiyaya, siyasi partiyaların blokuna həmin yeri (otağı, binanı) eyni istifadə şərtləri ilə verməkdən imtina edə bilməz.
4.4. Mərkəzi Seçki Komissiyası prezidentliyə qeydə alınmış namizədlərə, siyasi partiyalara, siyasi partiyaların bloklarına seçkiqabağı kütləvi tədbirlər keçirmək üçün bərabər şərait yaradır.
4.5. Dövlətin müvafiq reyestrlərinə daxil edilmiş, mədəniyyət obyektləri sayılan bina və avadanlıq təşviqat məqsədləri üçün istifadə edilə bilməz.
4.6. Hərbi hissələrin, hərbi təşkilatların və idarələrin ərazisində seçkiqabağı təşviqat aparılması qadağandır.
4.7.Prezidentliyə qeydə alınmış namizədlər, siyasi partiyalar, siyasi partiyaların blokları, onların səlahiyyətli nümayəndələri və vəkil edilmiş şəxsləri hərbi hissələrin yerləşdiyi ərazinin hüdudlarında hərbi qulluqda sayılan seçicilərlə görüşlərini hərbi hissə komandirinin dairə seçki komissiyası ilə birlikdə belə görüşün keçirilməsini təyin etdikləri günə azı 3 gün qalmış bütün namizədlərin, namizədləri qeydə alınmış bütün siyasi partiyaların, siyasi partiya bloklarının mütləq dəvət edilməsi və ya onlara xəbər verilməsi ilə təşkil edilə bilər.
4.8. Seçkiqabağı kütləvi tədbirlərin keçirilməsində təhlükəsizliyi və ictimai siyasi asayişi qanunvericiliyə uyğun olaraq müvafiq ijra hakimiyyəti orqanları təmin edirlər.

5.Çap, audiovizual və digər seçkiqabağı təşviqat materiallarının buraxılması və yayılması şərtləri
5.1. Prezidentliyə qeydə alınmış namizədlər, namizədi qeydə alınmış siyasi partiyalar, siyasi partiyaların blokları qanunla müəyyənləşdirilmiş qaydada çap, audiovizual və digər seçkiqabağı təşviqat materiallarını buraxmaq hüququna malikdirlər.
5.2. Seçkilərin təyin edilməsi haqqında qərarın dərc edildiyi günədək təsisçiləri (həmtəsisçiləri) dövlət orqanları və ya bələdiyyə qörumları, təşkilatları, idarələri olan, reklam xidmətləri göstərən təşkilatlar dövlət hakimiyyəti orqanlarının, bələdiyyə qörumlarının ayırdıqları vəsait hesabına qeydə alınmış namizədlərə, siyasi partiyalara, siyasi partiya bloklarıına seçkiqabağı təşviqat materiallarının yerləşdirilməsi üçün bərabər şərait yaratmalıdırlar.
5.3. Seçkiqabağı çap və audiovizual təşviqat materiallarında bu materialları hazırlayan və hazırlanmasınx sifariş edən təşkilatların adı, materialların tirajı və buraxılış tarixi barədə məlumat olmalıdır.
5.4. Çap olunan seçkiqabağı təşviqat materialları haqqında tam məlumatları və ya onların surətlərini prezidentliyə qeydə alınmış namizəd, siyasi partiya, siyasi partiyaların bloku Mərkəzi Seçki Komissiyasına təqdim etməlidir. Göstərilən materiallarla birlikdə Mərkəzi Seçki Komissiyasına bu materialları sifariş edən və hazırlayan təşkilatların ünvanları barədə məlumat da təqdim edilməlidir.
5.5. Seçkiqabağı təşviqat materiallarının bu materialları hazırlayan və hazırlanmasını sifariş edən təşkilatın adı, materialların tiracı və buraxılış tarixi barədə məlumat göstərilmədən hazırlanmaısı və yayılması qadağandır.
5.6. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanları və bələdiyyə qurumları dairə seçki komissiyasının təklifi ilə səsvermə gününə azı 30 gün qalmış hər bir seçki məntəqəsinin ərazisində seçkiqabağı təşviqat materiallarının lövhələrdə yerləşdirilməsi üçün yer müəyyənləşdirməlidir. Belə yerlər seçicilərin gəlməsi üçün əlverişli olmalı və elə müəyyənləşdirilməlidir ki, oradakı məlumatları oxumaq mümkün olsun.
5.7. Seçkiqabağı təşviqat materialları otaqlarda, binalarda, digər obyektlərdə yalnız göstərilən obyektlərin mülkiyyətçilərinin və ya sahiblərinin razılığı ilə yerləşdirilə bilər (asılma, yapışdırılma yolu ilə və s).
5.8. Seçkiqabağı təşviqat materialları dövlətin müvafiq reyestrinə daxil edilmiş tarix və ya mədəniyyət abidələri sayılan binalarda, qurğularda və otaqlarda, habelə seçki komissiyalarının otaqlarında, o jümlədən səsvermə otağında namizədlər haqqında, bülletenlərin doldurulması qaydası haqqında məlumatların yerləşdirilməsi məqsədi ilə ayrılan məlumat lövhələrində, seçki komissiyaları binalarının dəhlizləri və girişlərində yerləşdirilə bilməz.

6. Seçkiqabağı təşviqat aparılarkən sui-istifadə hallarına yol verilməməsi
6.1. Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinə, İnzibati Xətalar Məcəlləsinə və Mülki Məcəlləsinə uyğun olaraq, qeydə alınmış namizədlərin, siyasi partiyaların, siyasi partiya bloklarının seçkiqabağı proqramlarında, yığıncaqlarda, kütləvi informasiya vasitələrində yayılan təşviqat materiallarında və çıxışlarda hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsinə, konstitusiya quruluşunun zorla dəyişdirilməsinə və dövlətin ərazi bütövlüyünün pozulmasına çağırışlar, vətəndaşların şərəf və ləyaqətini təhqir edən mülahizələr olmamalıdır.
6.2. Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinə uyğun olaraq, seçkiqabağı təşviqat aparılarkən kütləvi informasiya vasitələrindən sosial, irqi, milli, dini nifrət və düşmənçilik yaradan təşviqat formasında sui-istifadə qadağandır.
6.3. Seçkiqabağı təşviqatda seçicilərin aşağıdakı üsullarla ələ alınması qadağandır:
6.4. Təşkilat işlərin yerinə yetirilməsi məqsədi istisna olmaqla, seçicilərə pul vəsaiti, hədiyyələr və digər qiymətli materialıar vermək (döş nişanları və nominal dəyərə malik olan digər təşviqat materialları istisna edilməklə);
6.5. Azərbaycan Respublikası Seçki Məcəlləsinin 88-ci maddəsinin müvafiq bəndləri ilə müəyyən edilmiş məhdudiyyətlər.
6.6. Seçki Məcəlləsinin 77.1-ci və 77.4-cü maddələrində göstərilmiş teleradio verilişləri təşkilatlarının teleradio proqramları və dövri nəşrlərin redaksiyaları seçki kampaniyasında iştirak edərək qeydə alınmış namizədə seçkiqabağı təşviqat başa çatanadək ləyaqətini və şərəfini müdafiə etmək və ya qeyri-obyektiv məlumatları seçki kampaniyası zamanı təkzib etmək imkanını təmin etmirsə, namizədin ləyaqətinə, şərəfinə zərər vuran saxta məlumatların yayılmasına imkan verməməlidirlər.
6.7. Prezidentliyə qeydə alınmış namizədə seçkiqabağı təşviqatın müddəti başa çatana kimi ləyaqətini, şərəfini yuxarıda göstərilən teleradio verilişləri təşkilatlarının teleradio proqramlarında və dövri nəşrlərdə müdafiə etmək imkanının verilməməsi teleradio verilişləri təşkilatlarını, dövri nəşrlərin redaksiyalarını və onların vəzifəli şəxslərini qanunvericiliklə müəyyənləşdirilmiş qaydada məsuliyyətə cəlb etmək üçün əsas ola bilər.